40 lat temu zmarł Lech Bądkowski – pisarz, dziennikarz, tłumacz, działacz polityczny, kulturalny i społeczny

Lech Bądkowski (ur. 24 stycznia 1920 w Toruniu, zm. 24 lutego 1984 w Gdańsku) po zakończeniu II wojny światowej - w której uczestniczył jako żołnierz kampanii wrześniowej, a następnie Polskich Sił Zbrojnych w Wielkiej Brytanii - osiadł w Gdańsku i zajmował się działalnością społeczną, publicystyczną oraz pisarską. W swojej publicystyce rozwijał idee samorządności i regionalizmu.

W 1956 r. Bądkowski współtworzył Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie, w którym był aktywny do końca życia. Był też założycielem i pierwszym prezesem studenckiego Klubu "Pomorania".

Pod koniec lat 70. włączył się w opozycyjną działalność w Gdańsku m.in. związaną z działalnością Ruchu Młodej Polski, wcześniej podpisywał protesty przeciwko łamaniu swobód obywatelskich, wolności słowa i fałszowaniu historii.

21 sierpnia 1980 r. Bądkowski został członkiem prezydium Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego Stoczni Gdańskiej. Był pierwszym rzecznikiem prasowym MKS. Brał udział w negocjacjach Porozumień Gdańskich, będąc odpowiedzialnym za zapisy dotyczące wolności słowa w Polsce. W okresie pierwszej "Solidarności" Bądkowski był redaktorem naczelnym tygodnika "Samorządność" zawieszonego przez władze komunistyczne po wprowadzeniu stanu wojennego.

W latach 1957-1966 Bądkowski był prezesem oddziału gdańskiego Związku Literatów Polskich oraz członkiem Zarządu Głównego Związku Literatów Polskich i członkiem polskiego PEN-Clubu, a od 1981 roku członkiem jego zarządu. Napisał kilkanaście powieści. W swoim dorobku literackim ma też zbiory opowiadań i bajki dla dzieci. Tłumaczył też z języka kaszubskiego na polski m.in. "Życie i przygody Remusa" Aleksandra Majkowskiego.

Zmarł 24 lutego 1984 r. W jego pogrzebie na cmentarzu Srebrzysko w Gdańsku, który stał się manifestacją przeciwko komunistycznej władzy, uczestniczyło kilka tysięcy osób m.in. Zbigniew Herbert, Bronisław Geremek i Donald Tusk.

Lech Bądkowski został odznaczony orderem Virtuti Militari, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, a pośmiertnie Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski oraz Krzyżem Wolności i Solidarności. W 2000 roku został wyróżniony tytułem Honorowego Obywatela Gdańska.

We wtorek, 27 lutego o godz. 18 w Sali „Niebo polskie” przy ul. Augustyńskiego 1 w Gdańsku odbędzie się premiera książki „Myśl polityczna Lecha Bądkowskiego”, pod redakcją córki Lecha Bądkowskiego - Sławiny Bądkowskiej-Kosmulskiej, wydaną przez Wojewódzką i Miejską Bibliotekę Publiczną im. Josepha Conrada Korzeniowskiego w Gdańsku. O tekstach Bądkowskiego w oparciu o jego wizję samorządu i ideę regionalizmu będą rozmawiać Sławina Bądkowska-Kosmulska, Grzegorz Grzelak, Aleksander Hall i Maria Mrozińska. (PAP)

dsok/ aszw/